“Những kẻ lén lút" - sneaker đang là một nền văn hoá lớn của giới trẻ hiện nay. Không chỉ gói gọn trong phạm vi thể thao, sneaker còn được sử dụng trong nhiều mục đích khác nhau.
Những đôi giày dần trở thành biểu tượng cho phong cách cá nhân, thể hiện tiếng nói của gen Z. Nhiều bạn trẻ không tiếc tay chi vài triệu đến vài chục triệu chỉ để sở hữu một đôi sneaker trong mơ.
Lý do nào khiến giới trẻ “cuồng" những đôi giày như vậy? Cùng tìm hiểu với Giffan ngay!
Khi “đường ngấn nước” bảo vệ đôi chân bạn
Ban đầu, sneaker được gọi bằng cái tên plimsoll. Nguồn gốc của cái tên này đến từ sự tương đồng giữa vạch plimsoll trên thân tàu và đường phân cách giữa đế và thân giày. Những đôi giày thời ấy đã được sử dụng phổ biến bởi người chơi thể thao bởi sự tiện dụng vượt trội.
Ban đầu Sneaker được gọi là plimsoll
Các đôi plimsoll đầu tiên có thiết kế giống nhau cho cả 2 chân và làm hoàn toàn bằng vải. Vì vậy dù có thoải mái hơn các đôi giày da thời đó, plimsoll vẫn gây ra những khó chịu nhất định.
Đến năm 1839, Charles Goodyear đã phát minh ra cao su lưu hoá, tạo nền móng cho vật liệu sản xuất giày phổ biến nhất ngày nay.
Sneaker và ngành công nghiệp thể thao
Vào khoảng năm 1892, công ty Cao su Hoa Kỳ đã cho ra đời những đôi giày thể thao cao su thoải mái hơn với phần thân làm từ vải bạt, được gọi là Keds.
Đến năm 1917, những đôi giày thể thao này bắt đầu được sản xuất hàng loạt. Các đôi plimsoll từ đó được gọi là sneaker - kẻ lén lút bởi độ êm và nhẹ, không gây ra tiếng động khi sử dụng.
Cùng năm đó, Marquis Converse sản xuất đôi giày đầu tiên chỉ dành cho bóng rổ mang tên Converse All-Stars. Đến năm 1932, giày được đặt tên theo ngôi sao bóng rổ là Chuck Taylor bởi những đóng góp của ông dành cho bóng rổ nói chung và Converse nói riêng.
Từ đó, những đôi giày này được biết đến với cái tên Chuck Taylor All-Stars, một trong những đôi giày bóng rổ bán chạy nhất mọi thời đại. Có thể nói, Keds và Converse là những “ông lớn" tiên phong trong thị trường giày thể thao.
Đôi Converse All Star đầu tiên được sản xuất vào năm 1917 có thiết kế tương tự như các mẫu giày của Converse hiện nay
Nguồn: Sutori
Ngoài những thiết kế dành riêng cho bộ môn bóng rổ, các thương hiệu mới như adidas, Nike hay PUMA cũng gây tiếng vang bởi những mẫu giày độc quyền cho các vận động viên chạy bộ, cầu thủ bóng đá, ...
Các đôi giày này có phần đế gắn đinh bằng sắt giúp tăng độ ma sát, hỗ trợ sức chạy cho người sử dụng. Đặc biệt hơn, mẫu giày chuyên dụng này đã được sử dụng xuyên suốt trong các kỳ thế vận hội từ năm 1936 đến nay.
Tại Olympic Berlin năm 1936, Jesse Owens đã mang đôi giày này và giành 4 huy chương vàng, trở thành người chạy nhanh nhất thời đó
Nguồn: Sutori
Những mẫu giày chạy được trang bị đinh sắt giúp tăng độ bám
Nguồn: Sutori
Thập niên 80 và 90 là kỷ nguyên quan trọng của giày thể thao. Doanh số bán hàng tăng theo độ nổi tiếng của các thương hiệu, Nike và adidas trở thành những cái tên quen thuộc đối với người nổi tiếng lẫn phần đông đại chúng.
Ngoài các tính năng đặc trưng, kiểu dáng cũng ngày càng phát triển để bắt kịp xu hướng hiện đại. Trong suốt những năm 1980, thế giới đã chứng kiến một trong những quan hệ đối tác giữa thương hiệu Nike và ngôi sao bóng rổ lớn nhất thời bấy giờ - Michael Jordan để cho ra đời đôi Nike Air Jordans.
Cho đến ngày nay, Air Jordan vẫn là một trong những dòng giày thể thao nổi tiếng nhất và tiếp tục thu về doanh số bán hàng khổng lồ. Mức giá của các đôi Jordan có thể lên đến vài trăm triệu đồng một đôi.
Michael Jordan - Biểu tượng nổi tiếng của đôi nike Jordan
Nguồn: TheSportster / The Shoe Zone Club
Bước sang những năm 1990, thị trường giày cạnh tranh ngày càng trở nên khốc liệt. Các thương hiệu bắt đầu đầu tư vào việc quảng cáo sản phẩm nhiều hơn.
Sự góp mặt của người nổi tiếng và các ngôi sao thể thao vào thiết kế hoặc quảng bá giày là một xu hướng cho đến tận ngày nay. Hơn cả là giày thể thao, sneaker đã và đang trở thành biểu tượng thời trang được rất nhiều người theo đuổi.
Sneaker xâm nhập vào làng giải trí bằng album “My Adidas" của ban nhạc Run D.M.C.
Nguồn: The Shoe Zone Club
Chuyến hành trình trở thành “nền văn hóa sát mặt đất”
Không chỉ gói gọn trong các sự kiện thể thao, sneaker còn “lấn sân" sang ngành công nghiệp giải trí. Sự kiện đánh dấu cột mốc bùng nổ của văn hoá sneaker đến từ “cú bắt tay" kinh điển của rapper Kanye West và Nike với siêu phẩm mang tên Yeezy.
Trong 5 năm gắn bó (2009-2013), Kanye và Nike đã để lại những siêu phẩm đầy ấn tượng như Nike Yeezy Zen, Nike Yeezy Blink ... Đặc biệt, Air Yeezy 2 SP Red October đã khép lại màn kết hợp với 5.000 đôi “sold-out" chỉ sau 13 phút mở bán trên website.
Kanye West và “đế chế" Yeezy
Nguồn: Complex
Ngày càng có nhiều sự hợp tác giữa các thương hiệu giày và các biểu tượng đương đại. Điển hình là Rihanna X PUMA, Drake X Nike hay NTK Nguyễn Công Trí X Biti's Hunter. Các màn kết hợp này khiến văn hoá sneaker ngày càng phát triển và mở rộng quy mô ra toàn thế giới.
Sneaker tại Việt Nam
Đi cùng với xu hướng của thế giới, thị trường giày dép Việt Nam cũng bị ảnh hưởng bởi những ông lớn đến từ nước ngoài như adidas, Nike và Converse.
Tuy Việt Nam là quốc gia sản xuất giày đứng thứ hai trên thế giới nhưng các doanh nghiệp chủ yếu tập trung vào việc gia công cho các thương hiệu lớn.
Các thương hiệu Việt đang chứng tỏ bản lĩnh của mình trên thị trường nội địa cũng như quốc tế
Với mong muốn sánh vai cùng các “ông lớn", thương hiệu Việt đã cho ra đời những sản phẩm chất lượng, mẫu mã bắt mắt với mức giá tầm trung. Điển hình là Biti's Hunter, MỘT, RieNevan hay Ananas.
Các thương hiệu này cũng làm người hâm mộ “phát sốt" với những bộ sưu tập thời thượng. Đặc biệt là thiết kế sneaker đậm văn hoá Việt như bộ đế trống đồng Đông Sơn của RieNevan hay Biti's Hunter Street chống dịch COVID-19.
Biti's Hunter Street chống dịch với chủ đề #proudlymadeinVietnam
Nguồn: Biti's Hunter
Các mốc thời gian
Quá trình hình thành sneaker
Tạm kết
Không chỉ mang câu chuyện của người sở hữu, sneaker còn cất giữ những nỗ lực không ngừng nghỉ của các “nhà mốt" trong hơn 150 năm qua.
Ngày nay, giới trẻ tiếp nhận nền văn hoá sneaker với những góc nhìn mới lạ và đặc biệt. Vì vậy, mỗi một cá nhân đều tạo nên những dấu ấn riêng, câu chuyện riêng về thế hệ người trẻ dám đi đầu xu hướng.
Bạn cảm thấy hành trình của sneaker có thú vị không nào? Hãy để lại bình luận cho Giffan biết với nhé!
Quỳnh Trang
Th 2 30/01/2023
10 phút đọc